Thuở bé , ngôi nhà của mẹ tôi nằm giữa một khu vườn thơm mùi cây trái. Tôi yêu mùi hoa bưởi buổi sáng sớm, mùi lá chuối đậy trên nồi cơm, mùi bồ kết trong nồi nước gội tóc của mẹ, mùi nhang trầm đêm giao thừa. Tôi yêu cánh đồng thơm mùi lúa chín, yêu cả mùi phân bò nồng nồng, ngai ngái khi bước chân trên đường làng…
Huyền Chiêu
Tuổi 15 tôi bắt đầu yêu màu sắc và mùi hương trừu tượng, lãng đãng trong thi ca:
“Màu thời gian không xanh
Màu thời gian tím ngắt
Hương thời gian không nồng
Hương thời gian thanh thanh”
(Màu Thời Gian – Đoàn Phú Tứ)
Lớn hơn chút xíu, tôi mơ mộng với lời đường mật của Đinh Hùng:
“Từ giã hoàng hôn trong mắt em
Tôi đi tìm những phố không đèn
Gió mùa thu sớm bao dư vị
Của chút hương thầm kia mới quen”
(Một Tiếng Em – Đinh Hùng)
Bước ra khỏi trang sách, mộng và thực đều ngập tràn hương vị sắc màu.
Thật thú vị khi vào bếp nhìn mẹ chiết xuất màu xanh từ lá dứa, màu vàng từ củ nghệ, màu đỏ từ quả gấc, màu tím từ lá cẩm…
Tôi yêu buổi chiều của Phạm Duy có màu áo chàm in bóng trên miền rừng núi trung du:
“Chiều ơi! Áo chàm về quảy lúa trên vai
In hình vào sườn núi chơi vơi, ới chiều”
(Nương Chiều – Phạm Duy)
Chiếc áo chàm của người miền núi , hình như được nhuộm từ vỏ hay một loại lá cây rừng, tôi nghe nói thế.
Sau khi bước ra khỏi mùi thuốc súng, đất nước tôi “tự hào” sánh vai cùng thế giới hăm hở bước vào cuộc sống văn minh vật chất ngập tràn hóa chất.
Chẳng cần phải đi tìm lá dứa, củ nghệ, lá cẩm, … vào hàng tạp hóa bà nội trợ sẽ có ngay hàng chục ống nước màu cực rẽ để lựa chọn. Kem va-ni, kem sô-cô-la, kem dâu, kem sầu riêng ư? Toàn là hóa chất. Dầu gội, sữa tắm, nước hoa, muốn mùi thơm nào cũng có…
Từ ngày tìm ra dầu lửa, người ta cũng làm ra vải từ sợi nhựa..
Đâu rồi hình ảnh “Bên anh đọc sách, bên nàng quay tơ”
Đâu rồi những ngàn dâu xanh ngát một màu?
–0–
Chẳng cần sang tận Paris để ngắm “người em tóc vàng sợi nhỏ”. Tóc vàng, nâu, đỏ, tím… đang ngập tràn phố phường Việt Nam.
Hãy xem trong xe đẩy của một người đi siêu thị.
Xà phòng, dầu gội, sữa tắm, nước rửa tay, chai xịt gián, nước lau nhà, nước rửa chén, ngay cả chai nước mắm, xì dầu, tương ớt cũng được pha chế từ hóa chất.
Không phủ nhận mặt tốt của hóa chất trong nhiều lĩnh vực khác nhưng thật đáng sợ khi loài người bị cuốn hút vào sự hưởng thụ dễ dãi từ sự quyến rũ nghọt ngào của hóa chất như những con vật nhỏ bé chui đầu vào mạng nhện.
Sáng sáng , mặt bịt khẩu trang chen chúc giủa thành phố đầy mùi khói xăng để mưu sinh. Chiều về tất bật ghé siêu thị mua vài chai nước mắm, tương ớt rẻ tiền. Biết thịt hộp đầy chất bảo quản là không tốt nhưng phải mua vì thì giờ đâu mà nấu nướng.
Ôi. Người xưa hạnh phúc hơn mình nhiều.
“Chiều ơi! Lúc chiều về mọc ánh trăng tơ
Cho ngày mùa bài hát nên thơ, ơi chiều
Chiều ơi! Mái nhà sàn thở khói âm u
Cô nàng về để suối tương tư, ới chiều”
(Nương Chiều – Phạm Duy)
Đã bao lâu rồi chúng ta không còn ngắm trăng mọc, ngửi hương thơm của ngày mùa .
Đã bao lâu rồi chúng ta phải sống hối hả không còn thì giờ để tương tư?
Huyền Chiêu
———————-
(*) thơ Đinh Hùng