Bị cháo cá lóc ám

Lâu lắm mới sực nhớ lại món cháo cá lóc, nhứt là cháo cá lóc ăn với rau đắng. Mà phải là rau đắng đất – thứ rau đắng hơn rau đắng biển lá to hơn – mới đúng là “đắng đả tật”. Lẩu cháo cá lóc nhờ sực nhớ lại này được ăn ở quán Fan Sài Gòn trên đường Phạm Thế Hiển, Q. 8, Sài Gòn, gần chân cầu chữ Y.

Ngữ Yên

Ngọt thịt cá trần bì dầm nước mắm ớt

Lần đầu tiên, ở chợ Rạch Ong, tôi mới thấy loại cá mà người bán gọi tên là trần bì. Giá thiệt mềm – 90.000 đồng/kg ba con, mà mình cá múp rụp. Đúng là bể thực mênh mông muốn chết. Đúng là ba ngàn thế giới cá!

Ngữ Yên

Cá ngừ nhúng giấm cho kẻ ái ngư

Biển miền Trung cá ngừ có quanh năm. Thành thử, tần số cá ngừ xuất hiện trong bữa ăn dân miền Trung dày đặc. Nguồn nguyên liệu của mẹ biển ban tặng được chế biến thích nghi với nhiều loại bữa ăn, trong đó có cả bữa ăn của dân phá sơn lâm.

Ngữ Yên

Cá nâu Cà Mau ngọt thịt béo lừ

Anh bạn tour guide trẻ Lư M. L. nói: “Dân Cà Mau mà mời ăn nghe nói có món cá nâu là tới liền. Còn các thức khác họ tìm đủ cớ để viện ra mà từ chối”. Cá nâu Cà Mau nấu trái vác [1] tôi được ăn ở quán đặc sản miền Tây trên đường Hoàng Sa vài lần. Tuy là cá đông lạnh nhưng béo múp so với cá nâu Cần Giờ.

Ngữ Yên

Xúc xích hương mắm trèn

Thứ hai 14 tháng 4 vừa rồi, Bửu Việt, chú nhiệm CLB Bếp Ngon Phương Nam, mời thành viên thử món cơm lúa mùa với xúc xích mắm heo, bò và cá. Quả là một ý tưởng mới như có lần ông trình diễn món chả giò mắm mà tôi viết trong bài Tuồn lịch sử khẩn hoang vào cuốn chả[1].

Ngữ Yên

Gỏi cá nhái chan nước lèo

Ông chủ quán Hòn Chồng thấy tôi đến hào hứng giới thiệu món mới của quán: gỏi cá nước lèo. Gọi nước lèo là biết khá chắc là gốc Tây Kỳ. Chắc thêm nữa là theo định nghĩa của Huình Tịnh Paulus Của tiên sanh: “nước chua, nước gia vị, làm ra để mà ăn gỏi”.

Ngữ Yên

Thèm của lạ: chả nghêu

Việt Nam có thành ngữ “nem công chả phượng” để chỉ món ăn quý hiếm và chắc là phải ngon lắm. Nhưng trong cái thành ngữ ấy một món trớt quớt là chả phượng. Vì là con vật thần thoại. Chỉ còn lại món nem công. Mà thịt công được giới sành ăn bên Tây chê là dở hơn thịt gà tây (turkey). Thịt gà tây thực ra lại dở ẹc. Trớt quớt luôn món trước.

Ngữ Yên

Tháng 3, mùa con trích đi Từ Dũ

Có những loài cá khi ăn chỉ biết tên dân gian gọi như thế, như trường hợp con cá de. Một lần tôi ở Hội An có người méc cho biết “Kiếm cá de kho ăn, ngon lắm!”. Quả là ngon thiệt, nên mới viết bài Món de chai đậm sắc vị Hội An^[1], nói về con cá chai và con cá ve. Đến khi tìm tư liệu viết về mùa cá trích trong năm nay (3-2022), mới biết dân gian gọi con cá trích bằng ngón tay út là cá de!

Ngữ Yên

Những thứ hột đáng “bát gạo”

Ai cũng công nhận mùi mít rất thơm. Chớ không như mùi sầu riêng có kẻ bảo thơm có người bảo thúi. Nên mới có thành ngữ “thơm như múi mít” để sánh với những thứ mà người ta muốn “vầng trăng và sáu xu” một chút. Nhưng hột mít lại có chuyện, cụ thể là hột mít lùi tro.

Ngữ Yên

Kho tàu và kho kẹo Tô Đông Pha

Tô Đông Pha không chỉ là một thi hào triều Tống, mà theo nhà văn nữ người Anh Fuchsia Dunlop chuyên về ẩm thực Trung Hoa, nhà phân tích về Đông Á trên BBC thế giới vụ, còn là một trong bốn nhà ẩm thực cổ điển nổi tiếng với món ăn trứ danh Trung Quốc mang tên ông là món heo Đông Pha.

Ngữ Yên